Vietnamese 
English 
French 
German 
Spanish 
Portuguese 
Dutch 
Italian 
Russian 
Chinese 
Japanese 
Korean 
Indonesian 
Thai 
Arabic 
Turkish 
Hebrew 
Hindi 
Động cơ AC (xoay chiều) và động cơ DC (một chiều) đều được thiết kế để chuyển đổi năng lượng điện thành chuyển động cơ học, nhưng chúng khác nhau cơ bản về nguồn điện, cấu tạo, hoạt động và ứng dụng. Hiểu được những khác biệt này là chìa khóa để lựa chọn động cơ phù hợp cho một nhiệm vụ cụ thể. Dưới đây là bảng phân tích chi tiết:
1. Nguồn điện
Sự khác biệt cơ bản nhất nằm ở năng lượng đầu vào của chúng:
- Động cơ AC chạy bằng dòng điện xoay chiều, trong đó dòng điện đổi hướng theo chu kỳ (ví dụ, 50 hoặc 60 chu kỳ mỗi giây ở hầu hết các lưới điện).
- Động cơ DC hoạt động bằng dòng điện một chiều, chạy theo hướng không đổi (ví dụ, từ pin, bộ chỉnh lưu hoặc tấm pin mặt trời).
2. Sự thi công
Thiết kế bên trong của chúng phản ánh nguồn năng lượng của chúng:
- Động cơ AC (đặc biệt là động cơ không đồng bộ, loại phổ biến nhất) có stato cố định với các cuộn dây được kết nối với nguồn điện xoay chiều. Rôto, thường là một "lồng sóc" gồm các thanh dẫn điện, không có kết nối điện—nó dựa vào cảm ứng điện từ từ trường quay của stato. Một số động cơ AC (động cơ đồng bộ) sử dụng rôto với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện được cấp nguồn từ nguồn bên ngoài.
- Động cơ DC có một stato với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện (cuộn dây từ trường) và một lõi quay (các cuộn dây) được kết nối với một bộ chuyển mạch—một vòng chia làm đảo ngược dòng điện trong lõi khi nó quay. Chổi than (tiếp điểm dẫn điện) kết nối bộ chuyển mạch với nguồn điện một chiều. Thiết kế này đảm bảo từ trường của rôto luôn ngược chiều với từ trường của stato, tạo ra mô-men xoắn liên tục.
3. Nguyên lý hoạt động
- Động cơ AC phụ thuộc vào từ trường quay trong stato, được tạo ra bởi dòng điện xoay chiều lệch pha trong các cuộn dây stato. Từ trường này tạo ra dòng điện trong rôto, tạo ra từ trường tương tác với từ trường stato để làm quay rôto (động cơ không đồng bộ) hoặc khóa vào từ trường quay (động cơ đồng bộ).
- Động cơ DC Sử dụng lực hút/đẩy giữa từ trường cố định của stato và từ trường cảm ứng dòng điện của phần ứng. Bộ góp điện đảo chiều dòng điện phần ứng theo các khoảng thời gian chính xác, giữ cho rôto quay theo một hướng.
4. Kiểm soát tốc độ
- Động cơ AC Trước đây, cần có các hệ thống phức tạp (ví dụ: bộ biến tần, VFD) để điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi tần số hoặc điện áp AC. Các VFD hiện đại giúp việc này hiệu quả và chính xác hơn, lý tưởng cho các ứng dụng như máy bơm hoặc băng tải.
- Động cơ DC Đơn giản hóa việc điều khiển tốc độ: việc điều chỉnh điện áp đầu vào (thông qua điện trở, bộ ngắt mạch hoặc bộ điều khiển) sẽ trực tiếp thay đổi tốc độ. Sự đơn giản này đã khiến chúng trở nên phổ biến trong các ứng dụng ban đầu như tàu điện và robot.
5. Hiệu quả và Bảo trì
- Động cơ AC (loại cảm ứng) có hiệu suất cao, đặc biệt là ở tốc độ không đổi, và không có chổi than hay bộ chuyển mạch - những bộ phận dễ bị mòn. Điều này giúp giảm nhu cầu bảo trì, giúp chúng bền bỉ trong môi trường khắc nghiệt (ví dụ như nhà máy, hầm mỏ).
- Động cơ DC có thể hoạt động hiệu quả nhưng dễ bị mài mòn chổi than và bộ chuyển mạch, đòi hỏi phải bảo trì thường xuyên (ví dụ: thay chổi than, vệ sinh bộ chuyển mạch). Điều này làm giảm tuổi thọ của chúng trong môi trường bụi bặm hoặc rung động cao.
6. Ứng dụng
- Động cơ AC chiếm ưu thế trong các ứng dụng công nghiệp và quy mô lớn: máy móc sản xuất, hệ thống HVAC, máy bơm, quạt, lưới điện và các hệ thống năng lượng tái tạo (ví dụ: máy phát điện tua-bin gió). Khả năng tương thích với lưới điện xoay chiều và bảo trì thấp khiến chúng trở nên lý tưởng cho các tác vụ liên tục, công suất cao.
- Động cơ DC xuất sắc trong các ứng dụng đòi hỏi khả năng kiểm soát tốc độ chính xác hoặc tính di động: thiết bị chạy bằng pin (đồ chơi, dụng cụ), xe điện (thiết kế cổ điển và một số thiết kế hiện đại, mặc dù nhiều thiết kế hiện nay sử dụng động cơ AC với bộ biến tần), robot và các thiết bị gia dụng nhỏ (ví dụ: máy xay sinh tố, nơi mà nguồn DC từ bộ chuyển đổi là phổ biến).
Bản tóm tắt
Động cơ AC phát huy hiệu quả trong các trường hợp kết nối lưới điện, công suất cao, ít bảo trì, trong khi động cơ DC lại tỏa sáng trong các ứng dụng di động, tốc độ thay đổi hoặc chạy bằng pin. Sự phát triển của thiết bị điện tử công suất (ví dụ: bộ biến tần chuyển đổi DC sang AC) đã làm mờ ranh giới - ví dụ như xe điện hiện đại sử dụng động cơ AC với pin DC - nhưng những khác biệt cốt lõi về thiết kế và vận hành của chúng vẫn còn rõ nét.
