Là bộ phận cốt lõi điều khiển hoạt động của máy nén và quạt, trạng thái hoạt động của động cơ điều hòa không khí quyết định trực tiếp đến việc máy điều hòa có thể hoạt động bình thường hay không. Các vấn đề như tắt máy thường xuyên, khó khởi động và tiếng ồn bất thường thực sự liên quan đến hỏng hóc động cơ trong hơn 60% trường hợp, nhưng chúng cũng có thể do sự phối hợp bất thường giữa động cơ và các bộ phận khác. Nắm vững các phương pháp xử lý sự cố cơ bản cho phép người dùng thông thường nhanh chóng xác định hướng sự cố, tránh chi phí bảo trì không cần thiết. Việc bảo trì hàng ngày một cách khoa học thậm chí có thể kéo dài tuổi thọ của động cơ từ 5-8 năm lên đến hơn 10 năm, giúp giảm thiểu chi phí sửa chữa.
I. Các biểu hiện cốt lõi của lỗi liên quan đến động cơ và cách khắc phục sự cố sơ bộ
Lỗi động cơ có những đặc điểm riêng biệt và người dùng có thể đưa ra phán đoán sơ bộ thông qua phương pháp ba bước “quan sát, lắng nghe và chạm”:
1. Tắt máy thường xuyên và khó khởi động: Nếu máy điều hòa tắt ngay sau khi khởi động và mã lỗi như “E1-E5” xuất hiện trên màn hình (ý nghĩa của mã lỗi khác nhau tùy theo thương hiệu, vui lòng tham khảo hướng dẫn sử dụng), rất có thể là do chức năng bảo vệ quá nhiệt của động cơ. Trong trường hợp này, trước tiên hãy tắt máy điều hòa và kiểm tra xem quạt làm mát của dàn nóng có đang chạy không. Nếu quạt không chạy, vấn đề có thể nằm ở ổ trục động cơ bị kẹt hoặc tụ điện bị hỏng. Nếu quạt chạy bình thường, hãy kiểm tra xem bộ lọc và bộ bay hơi có bị bám nhiều bụi không, vì tản nhiệt kém do điều này có thể gián tiếp dẫn đến động cơ quá nhiệt. Khó khởi động chủ yếu là do tụ điện khởi động của động cơ bị lão hóa, biểu hiện bằng tiếng “ù” phát ra từ động cơ mà không quay khi bật. Trong những trường hợp như vậy, hãy ngắt nguồn điện và liên hệ với nhân viên bảo trì để thay tụ điện; không cố khởi động để tránh làm cháy động cơ.
2. Tiếng ồn bất thường: Tiếng ồn do sự cố động cơ có sự khác biệt rõ ràng. Tiếng "lạch cạch" do va chạm cơ học có thể cho thấy ma sát giữa rôto động cơ và vỏ, chủ yếu là do ốc vít cố định bị lỏng. Tiếng "kêu" tần số cao thường do vòng bi bị mòn và thiếu bôi trơn, cần được bôi trơn kịp thời. Tiếng "ù" đục có thể là dấu hiệu của ngắn mạch cục bộ trong cuộn dây động cơ; trong trường hợp này, hãy tắt máy ngay lập tức để tránh sự cố trở nên nghiêm trọng hơn. Trong quá trình khắc phục sự cố, khi máy điều hòa đang chạy, hãy đặt một đầu tua vít vào vỏ động cơ và đầu còn lại vào tai. Nếu tiếng ồn rõ ràng phát ra từ bên trong động cơ, về cơ bản có thể xác định được sự cố.
Cần lưu ý rằng một số người dùng có thể nhầm lẫn tiếng ồn động cơ với tiếng ồn luồng khí. Tiếng ồn luồng khí chủ yếu là tiếng gió rít, có thể được giảm bớt bằng cách vệ sinh bộ lọc, trong khi tiếng ồn động cơ chủ yếu là tiếng ồn cơ học hoặc điện từ và cần được xử lý triệt để.
II. Mẹo bảo dưỡng hàng ngày để kéo dài tuổi thọ động cơ
1. Vệ sinh thường xuyên để đảm bảo tản nhiệt: Đây là biện pháp bảo dưỡng cốt lõi. Đối với dàn lạnh, vệ sinh bộ lọc 2-3 tuần một lần để tránh bụi bẩn bám vào gây ra hiện tượng tản nhiệt kém của dàn bay hơi, gián tiếp dẫn đến động cơ quá nhiệt. Đối với dàn nóng, vệ sinh bộ tản nhiệt mỗi tháng một lần. Có thể sử dụng súng phun nước áp lực cao (điều chỉnh ở chế độ áp lực thấp) để rửa sạch bụi bẩn, hoa đuôi sóc và các mảnh vụn khác từ phía trước, đảm bảo luồng khí do quạt tạo ra có thể làm mát động cơ hiệu quả. Đặc biệt là vào mùa hè nhiệt độ cao và mùa xuân hoa đuôi sóc nở rộ, nên tăng tần suất vệ sinh.
Lỗi động cơ chủ yếu liên quan đến “quá nhiệt, tích tụ bụi và hao mòn”. Việc bảo trì hàng ngày nên tập trung vào ba khía cạnh này, với các thao tác đơn giản nhưng mang lại hiệu quả đáng kể:
2. Sử dụng máy điều hòa theo tiêu chuẩn để giảm hao mòn: Tránh vận hành máy điều hòa ở tần suất cao trong thời gian dài, chẳng hạn như cài đặt chênh lệch nhiệt độ quá lớn giữa trong nhà và ngoài trời (khuyến nghị cài đặt nhiệt độ không thấp hơn 26°C vào mùa hè và không cao hơn 20°C vào mùa đông) để giảm số lần khởi động/dừng động cơ và tải của máy. Tắt máy điều hòa và rút phích cắm nguồn điện khi có giông bão để tránh sét đánh làm hỏng cuộn dây động cơ qua mạch điện. Khi không sử dụng máy điều hòa trong thời gian dài (chẳng hạn như khi chuyển mùa), hãy bật chế độ cấp gió và chạy máy trong 1-2 giờ trước để làm khô động cơ và các linh kiện bên trong, ngăn ngừa gỉ sét do độ ẩm gây ra.
3. Định kỳ “Kích hoạt” và Kiểm tra chuyên nghiệp: Đối với máy điều hòa không khí đã lâu không sử dụng, hãy bật máy và chạy 10-15 phút mỗi tháng để bôi trơn ổ trục động cơ, tránh dầu đóng rắn gây kẹt. Đối với máy điều hòa đã sử dụng trên 3 năm, nên mời nhân viên chuyên nghiệp đến bảo trì tại chỗ hàng năm, bao gồm việc bôi trơn ổ trục động cơ, kiểm tra dung lượng tụ điện và cách điện cuộn dây, và thay thế các linh kiện cũ kịp thời để loại bỏ các lỗi tiềm ẩn.
Tóm lại, lỗi động cơ điều hòa không khí không phải là lỗi đột ngột; phần lớn là do việc bảo trì lâu ngày hoặc sử dụng không đúng cách. Bằng cách áp dụng phương pháp “quan sát, lắng nghe và cảm nhận” để xử lý sự cố ban đầu và kết hợp các biện pháp bảo trì như vệ sinh thường xuyên và sử dụng đúng cách, người dùng thông thường không chỉ có thể giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi mà còn kéo dài tuổi thọ của động cơ. Nếu phát hiện lỗi lõi như đoản mạch cuộn dây động cơ hoặc mòn ổ trục nghiêm trọng sau khi xử lý sự cố, vui lòng không tự tháo rời và sửa chữa. Hãy liên hệ với dịch vụ hậu mãi của hãng hoặc kỹ thuật viên chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và hiệu quả của việc sửa chữa.




