- Cài đặt nhiệt độ chính xác: Cân bằng sự thoải mái và tiết kiệm năng lượng
Tiêu thụ điện năng của máy điều hòa không khí (AC) chủ yếu phụ thuộc vào chênh lệch nhiệt độ giữa môi trường trong nhà và ngoài trời. Cứ mỗi 1°C giảm trong chênh lệch nhiệt độ này, mức tiêu thụ điện năng mùa hè có thể giảm khoảng 10% và mức tiêu thụ điện năng mùa đông giảm khoảng 8%. Vào mùa hè, tránh hiểu lầm về việc “theo đuổi làm mát nhanh” – nhiều người đặt nhiệt độ ở mức 16-18°C ngay khi về đến nhà để làm mát nhanh chóng. Trên thực tế, điều này buộc máy nén AC phải chạy hết công suất, tiêu thụ 1,5-2 kWh mỗi giờ và nhiệt độ quá thấp có thể gây khó chịu cho khớp. Một cách tiếp cận khoa học là trước tiên hãy đặt nhiệt độ ở mức 26°C với tốc độ quạt trung bình-cao. Khi nhiệt độ trong nhà giảm xuống mức dễ chịu, hãy điều chỉnh lên 27-28°C và chuyển sang tốc độ quạt thấp. Điều này duy trì độ mát đồng thời ngăn ngừa các chu kỳ bật tắt thường xuyên của máy nén. Vào mùa đông, tránh “quá nhiệt”; phạm vi nhiệt độ tối ưu là 18-22°C. Nhiệt độ dưới 18°C có thể gây cảm giác lạnh, trong khi trên 22°C không chỉ làm tăng mức tiêu thụ điện năng thêm 0,3-0,5 kWh mỗi giờ mà còn làm khô không khí trong nhà, làm tăng nguy cơ khó chịu đường hô hấp. Đối với những gia đình có người già hoặc trẻ em, hãy điều chỉnh nhiệt độ chênh lệch 1-2°C (ví dụ: 27°C vào mùa hè, 20°C vào mùa đông) và sử dụng chăn hoặc áo khoác mỏng để cân bằng giữa sự thoải mái và hiệu quả sử dụng năng lượng.
- Chiến lược lựa chọn chế độ: Tránh “Một chế độ cho tất cả”
Các chế độ AC khác nhau ảnh hưởng đáng kể đến mức tiêu thụ năng lượng; việc chọn chế độ phù hợp với mùa và tình huống sẽ giúp tiết kiệm điện. Vào mùa hè nóng ẩm, chế độ "Hút ẩm" hoạt động tốt hơn chế độ "Làm mát": khi độ ẩm trong nhà vượt quá 60%, mọi người sẽ cảm thấy oi bức. Kích hoạt chế độ Hút ẩm khiến máy nén chạy ở công suất thấp (khoảng 60% công suất của chế độ Làm mát). Giảm độ ẩm sẽ làm giảm nhiệt độ cảm nhận được từ 3-5°C - ví dụ, khi nhiệt độ ngoài trời là 35°C và độ ẩm trong nhà là 70%, nhiệt độ cảm nhận được ở chế độ Hút ẩm chỉ khoảng 28°C, tiêu thụ ít hơn 0,4-0,6 kWh mỗi giờ so với chế độ Làm mát. Đối với nhu cầu làm mát nhanh, hãy sử dụng "Làm mát nhanh" trong 15-20 phút cho đến khi nhiệt độ giảm xuống 26°C, sau đó chuyển sang "Làm mát + Tốc độ quạt tự động". AC sẽ tự động điều chỉnh tốc độ quạt dựa trên nhiệt độ, tránh hoạt động liên tục ở công suất cao. Vào mùa đông, hãy thận trọng khi sử dụng chế độ "Sưởi ấm phụ trợ bằng điện": khi nhiệt độ ngoài trời trên -5°C, chế độ "Sưởi ấm" thông thường là đủ. Với nhiệt độ dưới -5°C, chế độ Sưởi ấm phụ trợ bằng điện có thể hỗ trợ, nhưng hãy sử dụng ngắt quãng - ví dụ, bật trong 1 giờ, sau đó tắt để duy trì nhiệt độ bằng cách cách nhiệt bên trong. Điều này giúp tránh việc sử dụng chế độ Sưởi ấm phụ trợ bằng điện kéo dài, vốn tiêu thụ 1-2 kWh mỗi giờ. Ngoài ra, "Chế độ Tiết kiệm" trên một số máy điều hòa sẽ tự động điều chỉnh nhiệt độ vào ban đêm, giúp tiết kiệm năng lượng hơn so với chế độ Ngủ thông thường, lý tưởng cho những người dùng bật máy điều hòa qua đêm.
- Chi tiết bảo trì: Giữ máy lạnh ở “Tình trạng tối ưu”
Việc bỏ bê bảo dưỡng AC có thể làm tăng mức tiêu thụ năng lượng từ 20% đến 30%. Tập trung vào ba phần chính để bảo dưỡng hàng ngày. Vệ sinh bộ lọc là điều cơ bản: tháo và vệ sinh bộ lọc hàng tháng; đối với hộ gia đình có vật nuôi hoặc người bị dị ứng, hãy vệ sinh hai tuần một lần. Ngâm bộ lọc trong nước ấm trong 5 phút, thêm một lượng nhỏ chất tẩy rửa trung tính (ví dụ: xà phòng rửa bát), chà nhẹ (tránh dùng bàn chải lông cứng để tránh biến dạng), phơi khô và lắp lại. Điều này đảm bảo luồng không khí lưu thông tốt và giảm sức cản của không khí cho AC. Vệ sinh bộ trao đổi nhiệt của dàn nóng thường bị bỏ qua: vào mùa hè nóng nực, bụi bẩn trên bộ trao đổi nhiệt làm giảm hiệu suất tản nhiệt, buộc máy nén phải làm việc quá sức. Vệ sinh bộ trao đổi nhiệt hàng quý bằng súng nước áp suất thấp (đặt dưới 0,2 MPa) từ bên hông hoặc bàn chải lông dài nhúng vào nước, tránh tiếp xúc trực tiếp với nước với động cơ. Vệ sinh sâu bộ bay hơi và ngưng tụ của dàn lạnh: sau hơn 3 năm sử dụng, vi khuẩn và cặn bẩn tích tụ bên trong làm giảm hiệu suất trao đổi nhiệt. Thuê chuyên gia vệ sinh hàng năm bằng chất tẩy rửa chuyên dụng. Điều này cải thiện hiệu suất trao đổi nhiệt từ 15%-20% – ví dụ, một chiếc máy điều hòa trước đây mất 1 giờ để làm mát xuống 26°C thì giờ chỉ mất 45 phút, giúp giảm đáng kể thời gian chạy.
- Các biện pháp hỗ trợ: Giảm sự phụ thuộc vào AC bằng “Mẹo nhỏ”
Các công cụ bên ngoài và điều chỉnh thói quen làm giảm tần suất sử dụng AC hơn nữa. Che nắng mùa hè là rất quan trọng: lắp rèm có tỷ lệ che nắng trên 70% ở cửa sổ hướng tây và hướng nam. Trong giờ nắng cao điểm (2-4 giờ chiều), những tấm rèm này chặn hơn 80% bức xạ mặt trời, làm giảm nhiệt độ trong nhà xuống 4-6°C so với phòng không có bóng râm và giảm thời gian làm mát AC xuống 15-20 phút. Vào mùa đông, hãy sử dụng ánh sáng mặt trời để sưởi ấm: mở rèm hướng nam từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều để ánh sáng mặt trời sưởi ấm căn phòng, làm tăng nhiệt độ lên 2-3°C và rút ngắn thời gian sưởi ấm AC. Việc bịt kín cửa ra vào và cửa sổ rất quan trọng: kiểm tra các khe hở; sử dụng dải chắn thời tiết hoặc chất bịt kín để bịt các khe hở lớn. Điều này giúp giảm rò rỉ khí lạnh vào mùa hè (tiết kiệm ~0,5 kWh mỗi ngày) và thất thoát khí nóng vào mùa đông. Ngoài ra, hãy kết hợp sử dụng AC với quạt (mùa hè) hoặc máy tạo độ ẩm (mùa đông): vào mùa hè, quạt dao động sẽ lưu thông không khí mát đều, cho phép cài đặt AC cao hơn 1°C; Vào mùa đông, máy tạo độ ẩm duy trì độ ẩm 40%-50%, ngăn ngừa cảm giác lạnh do không khí khô và cho phép cài đặt nhiệt độ điều hòa thấp hơn 1°C. Cả hai đều giúp giảm mức tiêu thụ năng lượng.
- Kiểm soát thời gian chạy: Tránh “Hoạt động không cần thiết”
Kiểm soát thời gian chạy AC đúng cách là chìa khóa để tiết kiệm điện. Đối với thời gian vắng nhà ngắn (1-3 giờ), không tắt AC: khởi động lại yêu cầu máy nén chạy ở tần số cao (dòng điện khởi động gấp 3-5 lần hoạt động bình thường), do đó, các chu kỳ bật-tắt thường xuyên tiêu thụ nhiều điện năng hơn so với chế độ chờ. Chế độ chờ chỉ sử dụng 0,03-0,05 kWh mỗi giờ, ít hơn nhiều so với năng lượng khởi động lại. Đối với thời gian vắng nhà dài (trên 8 giờ), hãy tắt AC và rút phích cắm để tránh mất điện ở chế độ chờ (~ 0,5-1 kWh mỗi ngày) và nguy cơ mạch bị lão hóa. Đối với việc sử dụng vào ban đêm, "Chế độ ngủ" là tối ưu: chế độ này tự động tăng nhiệt độ lên 1°C sau mỗi 2 giờ (mùa hè) hoặc giảm 1°C (mùa đông). Ví dụ: bắt đầu từ 26°C vào mùa hè, nhiệt độ tăng lên 29°C sau 8 giờ. Điều này phù hợp với sự giảm nhiệt độ ban đêm của cơ thể, giúp giảm mức tiêu thụ điện năng từ 20%-30% so với chế độ thông thường. Nếu nhiệt độ ngoài trời giảm đáng kể vào ban đêm (ví dụ, sau 3 giờ sáng vào mùa hè), hãy tắt điều hòa, mở cửa sổ để thông gió và sử dụng lưới để ngăn muỗi - điều này giúp tiết kiệm điện trong khi vẫn cho không khí trong lành vào.




