Động cơ AC có thể sửa chữa được, nhưng cần phải đưa ra đánh giá toàn diện dựa trên loại lỗi, mức độ hư hỏng, tuổi thọ và chi phí bảo trì của động cơ.
1、 Kết luận cốt lõi về “khả năng sửa chữa” của động cơ AC
Cấu trúc lõi (stato, rôto, cuộn dây, ổ trục, v.v.) của động cơ AC (như động cơ không đồng bộ, động cơ đồng bộ, v.v.) đều là các thành phần có thể sửa chữa hoặc thay thế được và không có tình huống "hoàn toàn không thể sửa chữa", nhưng phải đáp ứng hai điều kiện tiên quyết:
Các thành phần cốt lõi (như lõi stato và trục rôto) không bị hư hỏng không thể phục hồi (như biến dạng nghiêm trọng, gãy hoặc cháy đến mức hư hỏng không thể khắc phục được);
Chi phí bảo trì thấp hơn so với việc thay thế động cơ mới (đặc biệt đối với động cơ công suất thấp và cũ, cần phải cân bằng giữa hiệu quả về chi phí).
2、 Các lỗi thường gặp và phương pháp bảo dưỡng tương ứng của động cơ AC
Độ khó và chi phí để sửa chữa các lỗi khác nhau rất khác nhau và sau đây là những tình huống điển hình nhất:
Loại lỗi: Vòng bi bị mòn/hư hỏng, tiếng ồn bất thường, độ rung cao và nắp đầu quá nóng trong quá trình vận hành
Phương pháp sửa chữa: Thay thế vòng bi cùng loại (chú ý đến độ chính xác của vòng bi và khoảng cách lắp đặt)
Loại lỗi: Cuộn dây ẩm/ngắn mạch nhẹ, điện trở cách điện thấp, khó khởi động và nóng cục bộ trong quá trình vận hành
Phương pháp sửa chữa: Sấy khô cuộn dây (khi ẩm), sửa chữa các điểm ngắn mạch (khi bị ngắn mạch nhẹ)
Loại lỗi: Cháy cuộn dây (một phần/toàn bộ), có mùi khét, vấp và động cơ không thể khởi động
Phương pháp sửa chữa: Tháo cuộn dây cũ, nối lại dây (phù hợp với các thông số cuộn dây ban đầu: đường kính dây, số vòng dây, phương pháp nối dây), nhúng vào sơn và sấy khô
Loại lỗi: Đầu nối dây điện lỏng lẻo/hỏng, sau khi bật nguồn, động cơ không quay và đầu nối nóng lên/bốc cháy
Phương pháp sửa chữa: Siết chặt các đầu cuối và thay thế các trụ/bảng đầu cuối bị hỏng
3、 Những lưu ý chính khi bảo trì động cơ truyền thông
Chẩn đoán trước, sau đó quyết định có nên sửa chữa hay không
Trước khi sửa chữa, cần sử dụng các công cụ chuyên nghiệp như đồng hồ vạn năng, đồng hồ đo điện trở cách điện, ampe kế kẹp và máy kiểm tra độ rung để xác định nguyên nhân gốc rễ của lỗi và tránh tháo rời một cách mù quáng (ví dụ, "động cơ không quay" có thể là sự cố về hệ thống dây điện hơn là hư hỏng linh kiện bên trong và không yêu cầu sửa chữa phức tạp).
Cần xác minh hiệu suất sau khi sửa chữa
Sau khi sửa chữa, phải tiến hành thử nghiệm để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn và hiệu suất, tập trung vào việc xác minh:
Hiệu suất cách điện: Sử dụng đồng hồ đo điện trở cách điện để đo điện trở cách điện của cuộn dây với đất và giữa các cuộn dây (thường yêu cầu ≥ 0,5M Ω, với động cơ điện áp cao yêu cầu cao hơn);
Thông số vận hành: dòng điện, tốc độ và nhiệt độ tăng trong quá trình vận hành không tải có bình thường không và có tiếng ồn hoặc rung động bất thường không;
Hiệu suất tải: Liệu nó có thể hoạt động ổn định sau khi tải hay không và liệu dòng điện có nằm trong phạm vi định mức hay không.
Động cơ công suất thấp: ưu tiên hiệu quả về chi phí
Đối với động cơ AC nhỏ có công suất ≤ 1,5kW (như động cơ quạt gia dụng và động cơ bơm nước nhỏ), nếu xảy ra sự cố phức tạp như cháy cuộn dây, chi phí bảo trì (bao gồm cả nhân công và vật tư) có thể gần bằng hoặc thậm chí vượt quá giá mua động cơ mới. Lúc này, nên thay thế trực tiếp động cơ mới để tránh chi phí “sửa chữa, hỏng hóc” lặp đi lặp lại.
Động cơ công suất cao/đặc biệt: ưu tiên bảo trì chuyên nghiệp
Đối với động cơ công suất cao cấp công nghiệp (như 10kW trở lên), động cơ chống cháy nổ, động cơ tần số thay đổi, v.v., do yêu cầu độ chính xác cao của các thành phần cốt lõi (như cuộn dây chịu nhiệt độ cao và vỏ chống cháy nổ), cần phải tìm một nhà sản xuất bảo trì có trình độ (chẳng hạn như có trình độ bảo trì chống cháy nổ) để tránh các mối nguy hiểm về an toàn do bảo trì không chuyên nghiệp (chẳng hạn như lỗi hiệu suất chống cháy nổ và mức độ cách điện không đạt tiêu chuẩn).